Κατοχή - Αντίσταση - Απελευθέρωση
522938077{/vimeo}
Θυμόμαστε και ξαναζούμε μέσα από τα λόγια τους, στιγμές από τον πόλεμο του '40.
Μνήμες πόνου
Πώς σώθηκε το «Αβέρωφ»
Ο Θεός είναι μαζί μας!
Ελάτια ψηλά και απότομοι βράχοι,
η κάθε σου πέτρα μηνά και μια μάχη
και κάθε βελόνα του πεύκου κεντά
με του ήλιου τα χρώματα τη λεβεντιά.
Ο κάμπος υφαίνει καρπούς και λουλούδια,
ο φλοίσβος συνθέτει για ’σένα τραγούδια
και κάθε σου κύμα σμιλεύει μ’ ορμή
στα βράχια τη δόξα και την αρετή.
Σκύβω, το χώμα σου φιλώ,
ω! μάνα γη! κι ακούω εδώ παλμούς
μαρτυρικούς και άγιους·
ω! μάνα γη! κάνω ευχή κι εγώ,
ηρώων τα ίχνη ν’ ακολουθώ.
Τ’ αμπέλια σου στήνουν τρανό πανηγύρι,
ειρήνη γεμίζει το κάθε κροντήρι,
οι δάφνες φυτρώνουν αντάμα μ’ ελιές,
το πνεύμα χορεύει με τις αρετές.
Γαλάζια ουράνια και ακρογιαλιές,
λευκά εξωκλήσια και αϊτοφωλιές,
ορθόδοξη πίστη και λευτεριά,
μ’ αυτά πατρίδα μου σε ζω βαθιά.
Σκύβω, το χώμα σου φιλώ,...
Η πατρίδα είναι μια δεύτερη μάνα για τον καθένα μας. Σε αυτή πρωτοείδαμε το φως του ήλιου και τις ομορφιές της φύσης. Σε αυτή έζησαν και μεγαλούργησαν οι άνθρωποι πριν από εμάς. Τη δική της ιστορία και γλώσσα γνωρίσαμε. Γι’ αυτό τη φυλάμε σε ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας. Κάθε φορά που ατενίζουμε τη γη της έρχονται στη μνήμη μας όσα έχουμε ακούσει. Τότε, με ευγνωμοσύνη θυμόμαστε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους αυτό τον τόπο για να μπορούμε σήμερα να στεκόμαστε εδώ ελεύθεροι. Από δω και πέρα είναι η σειρά μας να ακολουθήσουμε τα ίχνη αυτών των ηρώων και να κρατήσουμε όρθια, ελεύθερη, όμορφη την πατρίδα μας.
Η πατρίδα είναι μια δεύτερη μάνα για τον καθένα μας. Σε αυτή πρωτοείδαμε το φως του ήλιου και τις ομορφιές της φύσης. Σε αυτή έζησαν και μεγαλούργησαν οι άνθρωποι πριν από εμάς. Τη δική της ιστορία και γλώσσα γνωρίσαμε. Γι’ αυτό τη φυλάμε σε ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας. Κάθε φορά που ατενίζουμε τη γη της έρχονται στη μνήμη μας όσα έχουμε ακούσει. Τότε, με ευγνωμοσύνη θυμόμαστε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους αυτό τον τόπο για να μπορούμε σήμερα να στεκόμαστε εδώ ελεύθεροι. Από δω και πέρα είναι η σειρά μας να ακολουθήσουμε τα ίχνη αυτών των ηρώων και να κρατήσουμε όρθια, ελεύθερη, όμορφη την πατρίδα μας.
Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τά νικητήρια,
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.
Ἀλλ' ὡς ἔχουσα τό κράτος ἀπροσμάχητον,
ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.
Η ψυχή μας επήρε μια πνοή απ' το καθένα.
Όλα εδώ 'ναι δικά μας - μα για σας όλα ξένα!
Αψηλά τις καρδιές μας! Μες στης γης μας το χώμα
πιο βαθιά ριζωμένοι, κι ας μανίζουν οι ανέμοι.
Τούτο ακόμα τον χρόνο, τούτ' την άνοιξη ακόμα,
στον ορίζοντα πέρα τ' άγιο φως σ' ανασταίνει.
Αψηλά τις καρδιές μας κι αρχινά να ροδίζει!
Η αλυσίδα μας πήρε να βογγά και να τρίζει.
Τούτ' η δίψα δε σβήνει,...
Τῆς σκέπης σου Παρθένε, ἀνυμνοῦμεν τάς χάριτας, ἥν ὡς φωτοφόρον νεφέλην, ἐφαπλοῖς ὑπέρ ἔννοιαν, καί σκέπεις τόν λαόν σου νοερῶς, ἐκ πάσης τῶν ἐχθρῶν ἐπιβουλῆς. Σέ γάρ σκέπην καί προστάτιν καί βοηθόν, κεκτήμεθα βοῶντες σοι. Δόξα τοῖς μεγαλείοις σου Ἁγνή, δόξα τῇ θείᾳ Σκέπῃ σου, δόξα τῇ πρός ἡμᾶς σου, προμηθείᾳ Ἄχραντε.
Η ψυχή μας επήρε μια πνοή απ' το καθένα.
Όλα εδώ 'ναι δικά μας - μα για σας όλα ξένα!
Αψηλά τις καρδιές μας! Μες στης γης μας το χώμα
πιο βαθιά ριζωμένοι, κι ας μανίζουν οι ανέμοι.
Τούτο ακόμα τον χρόνο, τούτ' την άνοιξη ακόμα,
στον ορίζοντα πέρα τ' άγιο φως σ' ανασταίνει.
Αψηλά τις καρδιές μας κι αρχινά να ροδίζει!
Η αλυσίδα μας πήρε να βογγά και να τρίζει.
Τούτ' η δίψα δε σβήνει,...
Ο Μουσολίνι βρίσκεται πεσμένος στο χώμα, χτυπημένος και τα ρούχα του είναι σκισμένα. Ο Έλληνας τσολιάς στέκεται μπροστά του άθικτος με τα χέρια στη μέση, καθώς τον έχει νικήσει. Τότε ο Ιταλός δικτάτορας στρέφεται στον σύμμαχό του Χίτλερ. Ομολογεί ότι αρχικά η Ιταλία ξεκίνησε τον πόλεμο και τον παρακαλεί τώρα να παρέμβει. Του ζητάει η Γερμανία να νικήσει την Ελλάδα κι έτσι μετά αυτός να περηφανεύεται ότι η Ιταλία κέρδισε. Και όντως έτσι συνέβη. Η Ελλάδα, μετά από περίπου 7 μήνες που νικούσε την Ιταλία, δέχτηκε και την επίθεση των Γερμανών. Τελικά, με δύο πάνοπλους αντιπάλους και με τις δυνάμεις τις διασπασμένες χάνει τον πόλεμο. Μετά η Ιταλία, η Γερμανία και η Βουλγαρία κατέχουν την Ελλάδα και τη μοιράζουν μεταξύ τους. Όμως οι ‘Ελληνες ακόμα και υπό κατοχή θα αντισταθούν.
Ο πολεμιστής του 1940 πήγαινε στη μάχη για να υπερασπιστεί την πατρίδα του. Προχωρούσε «με το χαμόγελο στα χείλη» και με θάρρος στην καρδιά. Κατάφερε να δείξει τέτοιο ηρωισμό και τόλμη γιατί είχε τα παραδείγματα των ηρώων πριν από αυτόν. Θυμόταν τους ήρωες του 1821 που πολέμησαν για να ελευθερώσουν την Ελλάδα από τους Τούρκους. Αλλά ένιωθε παρόντες και τους αρχαίους Έλληνες πολεμιστές που αντιστάθηκαν στους χιλιάδες στρατιώτες με τους οποίους οι Πέρσες προσπάθησαν να κατακτήσουν τον τόπο. Και τώρα μαζί με όλους αυτούς συνεχίζει κι εκείνος, ο αγωνιστής του ’40, και γίνεται ήρωας πολεμώντας για τη λευτεριά.
Ο πολεμιστής του 1940 πήγαινε στη μάχη για να υπερασπιστεί την πατρίδα του. Προχωρούσε «με το χαμόγελο στα χείλη» και με θάρρος στην καρδιά. Κατάφερε να δείξει τέτοιο ηρωισμό και τόλμη γιατί είχε τα παραδείγματα των ηρώων πριν από αυτόν. Θυμόταν τους ήρωες του 1821 που πολέμησαν για να ελευθερώσουν την Ελλάδα από τους Τούρκους. Αλλά ένιωθε παρόντες και τους αρχαίους Έλληνες πολεμιστές που αντιστάθηκαν στους χιλιάδες στρατιώτες με τους οποίους οι Πέρσες προσπάθησαν να κατακτήσουν τον τόπο. Και τώρα μαζί με όλους αυτούς συνεχίζει κι εκείνος, ο αγωνιστής του ’40, και γίνεται ήρωας πολεμώντας για τη λευτεριά.